Kolber News, İran’daki kolberlerin durumuna ilişkin 2022 yılı raporunu açıkladı. Raporda, “İran güvenlik güçlerinin 29 kolberi öldürdüğü, kolberlerden 1’inin düşme, 4’ünün donma, 1’inin boğulma, 5’inin kalp krizi gibi vakalar, 2’sinin kazalar, 1’inin de sınırdaki Türk askerleri tarafından açılan ateş" sonucunda hayatını kaybettiği, 215 kolberin ise yaralandığı kaydedildi. Lisans mezunu olmasına rağmen iş olanağı olmadığı için uzun süredir kolberlik yapan Şexo Horami (33), bölgede geçimini sağlamanın tek koşulunun kolberlik olduğunu söyledi. Horami, “Gençler yoksulluk nedeniyle ya göçe zorlanıyor ya da kalıp düşük bir ücretle ayakkabı tamircisi olarak çalışıyorlar. İran'da enflasyon nedeniyle fiyatlar çok yüksek, gıda tüketimi ve tıbbi harcamalar yüksek. Kürdistan'da yaşamak ve yaşatmak o kadar zor ki insanlar bu kolberliği bir lütuf olarak görüyor ve bu zorlu maddi koşullarda, bu çetin dağlarda bu geçim yolu olduğu için seviniyor” bilgisini paylaştı.
‘En büyük sıkıntımız rejim’
Rejim güçlerinin kolberlere en büyük sorunu yaşattığını kaydeden Horami, devamında “Bizim hayatımızı sürdürmek için bu işe ihtiyacımız olduğunu biliyorlar. Sınırdan boş katırlarla geçtiğimizi görmelerine, kimseye zararımızın olmadığını bildikleri halde bize sorun çıkartıyorlar. Buna rağmen sürekli bize ateş açıyorlar ve bizi öldürüyorlar. Askerler tarafından sürekli işkencelere maruz kalıyoruz. Boş giden kolberlere bile ateş ediyorlar. Bazen de yolda giderken de uçurumdan düşenler oluyor ve hayatını kaybediyor ama en büyük sıkıntımız rejim” şeklinde konuştu.
‘Kolberlik yapan kuzenime ve arkadaşlarına kent içinde ateş ettiler’
Yaşadıkları ihlallere karşı başvurabilecekleri bir yer olmadığına vurgu yapan Horami, "Hak ihlallerine ilişkin elimizden bir şey gelmiyor. Yaşadığımız hak ihlalleri rejim tarafından yapılıyor. Kanun, güç her şey onların elinde. Kolberlik yapan kuzenime ve arkadaşlarına kent içinde ateş ettiler. Dizinden yaralandı, ameliyat oldu ve tedavisi çok maliyetliydi. İyileşir iyileşmez, kolberliğe geri döndü. Hakkını aramak istediğinde bile çok zorlu bir süreç var. Öldürülen kolberlerin aileleri hakkını aradığında, uzun ve zorlu bir süreçten sonra verilen şey çok az miktarda bir kan parası, o da çok nadir veriliyor” diye belirtti.
‘Yolu bilmedikleri için yanlış yolları kullanıyorlar’
İran'da artan yoksulluk nedeniyle başka kentlerden sınır kentlerine insanların gelerek kolberlik yapmaya başladığını söyleyen Horami, "Sınır kentlerinden olmayan yurttaşlar, kolberlik yaparken birçok sorunla karşılaşıyor. Yolu bilmedikleri için yanlış yolları kullanıyorlar. Bu nedenle uçurumdan düşerek ya da mayına basarak hayatını kaybedenler oluyor" dedi.
‘Eşeklerimizi ve katırlarımızı gözaltına aldıkları oluyor’
Rejim askerlerinin sadece kolberlere değil, hayvanlara da eziyet ettiğini belirten Horami, “Önceden katırları kullanıyorduk, onlar yolu biliyor, sınırdan geçiyor ve eşyaları götürüyordu. Ama askerler, katırlarımızı o kadar çok öldürmeye başladılar ki, bizde artık onlarla birlikte gitmek zorunda kalıyoruz. Birkaç yıl önce bir katırım vardı ve o katırım eşya taşımadığı halde öldürüldü. Eşeklerimizi ve katırlarımızı gözaltına aldıkları oluyor. Ve gözaltı sürecinde hayvanlar günlerce aç ve susuz bırakılıyor. Bir ara katırlarımızı sınırda gözaltına aldılar ve daha sonra kendi katırlarımızı yeniden devletten satın aldık" ifadelerini kullandı.
‘Halk kendi yaralarına kendi derman oluyor’
Kolberlik yaparken birçok kişinin sakat kaldığını ve rejim ile sivil kurumların yurttaşlara sahip çıkmadığını belirten Horami, “Sakatlanan kolberler rejim tarafından kaderlerine terk ediliyor. Nasud küçük bir kent olduğu için herkes birbirini tanıyor. Kolberler, sakatlananlarla, fakir halkla, kanser hastalarıyla gelirini paylaşıyor. Halk kendi yaralarına kendi derman oluyor. Bir dayanışma örgütlemişler" diye konuştu.
