Ekonomideki kötü gidişattan en çok etkilenen kesimlerin başında ise üretici geliyor. Tarım ve hayvancılık ile geçimlerini sağlayan Vanlı çiftçi ve besiciler, krizin derinleşmesiyle alım gücünün düştüğünü belirterek, hayvancılığın bitme noktasında geldiğini söyledi.
Vaat var icraat yok
Geçinemediklerini ifade eden Mehmet Emin Ertuş, artan pahalılığa tepki gösterdi. Ertuş, “Boş geliyoruz, boş gidiyoruz. Hayvan alıyoruz, yem pahalı, meralarda ot yok. Hayvanları satmak isteyince zarar ediyoruz. Bunun nedeni ekonomidir, pahalılıktır. Daha önce bize hayvancılıkla ilgili çok vaatte bulundular ama hepsi yalan çıktı. İnsanlar artık hayvan alamıyor, satamıyor ve bakamıyor. AKP’li vekil Kayhan Türkmenoğlu bize çok sayıda vaatte bulundu, fakat hepsi yalan çıktı” diye konuştu.
‘Ellerindeki ithal etleri satmak için pazarımızı kapattılar’
Şap hastalığı nedeniyle hayvan pazarının bir süre kapalı kaldığını hatırlatan Ertuş, “Hastalık filan yoktu, sırf ellerindeki ithal etleri satmak için pazarımızı kapattılar. Tüm sorunların nedeni pahalılık, bir hayvan alıyoruz 200 TL kar ediyoruz, o parayla evimize sebze bile alamıyoruz. Daha önce aldığımız hayvanı, aynı parayla alamıyoruz” diye aktardı.
‘Çözüm hayvancıların kooperatifler kurması ve birlik olmasıdır’
Besici Necati Caniş, ithal et nedeniyle besiciliğin yapılamadığını dile getirerek, “İthal et ve hayvan alıyorlar, bizim hayvanlarımız elimizde kalıyor. Yem, saman ve ota da her gün zam geliyor. Artık kazanamıyoruz. Geçen yıl zarar ettik, bu yıl ise piyasa sürekli değişiyor. Çözüm hayvancıların kooperatifler kurması ve birlik olmasıdır. İhracattın önü açılırsa, kazanabiliriz. Fakat sahipsiz bırakılıyoruz” şeklinde konuştu.
‘Hayvancılık artık bitti’
Şırnak’tan Van’a göç eden Seyit Aslan, tarım ve hayvancılığın bitme noktasına geldiğini söyledi. Aslan, “Kimse artık bir kilo domates bile alamıyor, insanlar perişan halde. Siyasiler koltuk ve rant kavgasına tutulmuş, fakat köyler boş, artık tarım yapılmıyor. Köyleri yeniden canlandıracaklarını söylüyorlar, bunların tamamı yalan. Hepimiz artık geçim derdindeyiz. Asgari ücreti arttırdıklarını söylüyorlar ama bu bize ilgilendirmiyor ki biz asgari ücret bile alamıyoruz. Bir torba yem 300-400 TL olmuş, sebze fiyatları artmış. Ben 40 yaşımdayım, bu kadar pahalılık görmedim. Hayvancılık artık bitti” diye konuştu.
‘Kendi koltukları için harcadılar’
Geçinmekte zorlandıklarını söyleyen Aslan, “Hepimiz hayvancılıkla geçiniyoruz, kardeşim 50 hayvan ile 15 kişiye bakmaya çalışıyor. Bu insanların hayvancılık dışında bir geçimleri yok, nasıl geçinecekler? Böyle devam ederse, 1-2 yıl sonra bu meydanda hayvan bulamayacaksınız. Tüm sorunların temeli siyasettir, hayvanların, mazotun, yemin ucuzlaması, köylerdeki yasakların kaldırılması, köy hayatının yeniden canlanması siyasetle bağlantılı. Ülke bütçesi siyasilere ve yandaşlara akıyor. Seçimlerde büyük bir harcama yapıldı ve bunu kendi koltukları için harcadılar. Çiftçiler ve hayvancılığı ise bitirdiler” şeklinde konuştu.
‘100 hayvandan ikisini ancak satabiliyorum’
Kurban Bayramı’nın yaklaştığını belirten Aslan, “Zengin olan hayvan alabilecek, yoksul halk alamayacak. Ben kendim bile alamıyorum, çünkü 100 hayvandan ikisini ancak satabiliyorum. Tüm siyasetçiler ‘devlet hepimizin’ diyor ama öyle değil, devlet yüzde 30’luk bir kesimin, geri kalan yurttaşlar ise aç ve kimsesiz. Bu kadar insan aç ise, bu devlet bizim değildir” dedi.
‘Kimse alamıyor, satamıyor, krizdeyiz’
Çiftçilerden Faysal Mamik ise şunları söyledi: “Durumumuz kritik, kimse alamıyor, satamıyor, krizdeyiz. Her şey o kadar pahalı ki bir şey kazamıyoruz. Eskinin 10 bin TL’si şimdinin 200 TL’si olmuş durumda. Meydana boş gelip boş gidiyoruz. Tüm sorunların temeli yönetimdir, onlar giderse, her şey düzelir.”
‘Her yıl durumumuz gittikçe bozuluyor’
İktidarın politikalarına karşı herkesi sandığa gitmeye çağıran Cengiz Ateş, “Artık halkımız elini vicdanı koymalı ve sandığa gitmeli. Ekonomi bozuk, bir şey alamıyoruz. Hayvanlarımız para etmiyor. Birlik olursak bunları yenebiliriz. Her yıl durumumuz gittikçe bozuluyor, yem, arpa pahalanmış, girdi fiyatları çok arttığı için artık hayvan alamıyoruz. Bunun için herkesin elini vicdanına bırakması gerekiyor” ifadelerini kullandı.
