SUR AJANS- Mardin Barosu Dilsel ve Kültürel Haklar Komisyonu Sözcüsü Av. Sezgin Dinç ile 1'inci Kitap Festivali’ni konuştuk.
Mardin Barosu’nda düzenlenen ve Kürt yayınevlerinin katıldığı 1'inci Kitap Festivali 17-18-19 Mayıs tarihleri arasında gerçekleşti.
Mardin Barosu Dilsel ve Kültürel Haklar Komisyonu Sözcüsü Av. Sezgin Dinç
Mardin Emek ve Demokrasi Platformu’nun düzenlenlediği festivale, 25 Kürt yayınevi ve 62 Kürt yazar katılırken, festival kitapseverlerden yoğun ilgi gördü.
Yayınevlerinin standlarını gezen kitapseverler, bir araya geldikleri yazarlara kitaplarını imzalattı.
Kitap Festivali’ne dair Sur Ajans’ın sorularını yanıtlayan Mardin Barosu Dilsel ve Kültürel Haklar Komisyonu Sözcüsü Av. Sezgin Dinç, önemli değerlendirmelerde bulundu.
‘Kentin kültürel dokusuna bir katkıda bulunma arzusu içerisinde olduğumuzu söyleyebilirim’
Mîhrîcana Pîrtûkan A Mêrdîne (Mardin Kitap Fuarı Kitap Fuarı), 17-18-19 Mayıs tarihleri arasında Mardin Barosu’nda, Kürt yazarlar ile okurlarını buluşturdu.. Böyle bir etkinlik fikri nasıl oluştu?
Sezgin Dinç: Öncelikle hem sorunuzda hem de kamuoyunda bu etkinlik her ne kadar bir fuar olarak adlandırılsa da biz bu etkinlik için fuar adını koymaktan özellikle imtina ettik, biliyorsunuz fuarların ticari, iktisadî amaçları var, bizim açımızdan etkinliğin temel amacı bu olmadığı için bu yönüyle belki Kürt Dil Bayramı’nın ruhuna daha uygun düşeceği için Kürtçede festival, şölen anlamlarına gelen “mihrîcan”ın bu etkinliğine daha yakışacağını düşündük bunu ifade etmek isteriz.
Bildiğiniz üzere şehrimizde 19-28 Şubat 2024 tarihleri arasında dönemin kayyım yönetimi tarafından yönetilen Mardin Büyükşehir Belediyesi ve Mardin Valiliği tarafından Mardin 1. Kitap Fuarı adı altında bir fuar düzenlenmişti. Biz de Mardin Barosu Dilsel ve Kültürel Haklar Komisyonu olarak bahse konu fuarın kamuoyuyla paylaşılan programını inceledik bunun yanı sıra komisyon üyesi avukat arkadaşlarımız fuara gidip yerinde gözlem yaparak Mardin dillerinde eser üreten hiçbir yayınevinin bu fuara davet edilmediği gibi hiçbir stantta Kürtçe, Arapça veya Süryanice bir eserin bulunmadığını tespit etmeleri üzerine komisyon olarak Mardin'in ana dillerinden olan Kürtçede her sene yüzlerce eserin yayımlanmasına, onlarca yayınevinin faal olduğunun bilinmesine ve kentimizde Kürtçede ciddi bir okuyucu kitlesinin mevcudiyetine rağmen Kürtçenin ve kentimizin diğer dillerinin görmezden gelinmesini kabul etmediğimizi, kamu hizmetlerinin eşitlik prensibi içerisinde yürütülmesi ve kültürel mirasın korunması ulusal ve uluslararası düzenlemelerle güvence altına alınan bir insan hakkı olduğunu belirterek bu ayrımcı uygulamayı kabul etmediğimizi, kentimizde yapılan bütün etkinliklerde tüm dillerin ve kültürlerin bu hukukî normlara uygun bir şekilde yer bulması gerektiği hususunda kamuoyuna bir açıklama yapmıştık. Bizim komisyonda sadece bu hususta bir basın açıklaması yapmanın tek başına yeterli olmayacağı ve görmezden gelinen yazar ve yayınevleri için bir şeyler yapmanın gerekliği fikri o zaman doğdu. 2021 yılında yine Avesta Yayınları’nın şehrimizde düzenlemek istediği söyleşi programları pandemi gerekçesiyle iptal edilmiş o dönem de iptal edilen söyleşi dizisi için baromuzun ev sahipliği yapabileceğini deklere etmiş nitekim baromuz uzun bir süre bu etkinliklere de ev sahipliği yapmıştı. Bu anlamda bu tür etkinlikleri baromuzda düzenlemek için bir çaba, kentin kültürel dokusuna bir katkıda bulunma arzusu içerisinde olduğumuzu söyleyebilirim. Kitap festivali fikrinin de bir anlamda arka planı salt bir konudan rahatsız olmayı beyan etmek dışında bu rahatsızlığı giderebilecek somut olarak ne yapabiliriz sorusuna verdiğimiz cevapta yerini buluyor. En nihayetinde komisyon olarak başlattığımız bu süreç baromuzun da bileşeni olduğu Mardin Emek ve Demokrasi Platformu’nun destek ve dayanışmasıyla kamuoyunun ilgisine sunulmuş oldu.
‘Festival amacına ulaştı’
Kürt yayınevleri ve yazarlarının buluştuğu kitap fuarının sizin açınızdan amacına ulaştığını düşünüyor musunuz?
Sezgin Dinç: Şehrin ihtiyaçlarına cevap verecek şehrin ruhuna temas etmesi gereken böyle bir buluşmanın ihtiyaç olduğunun farkındaydık. Kürtçede eser üreten tespit edebildiğimiz bütün yayınevlerine ulaşmaya çalıştık, 26 yayınevi çağrımıza olumlu yanıt verdi bu neredeyse Türkiye’deki Kürt yayıncılığının yüzde doksanına tekabül ediyor ki bugüne dek bu kadar Kürtçe eser veren yayınevini bir araya getirmiş bir organizasyon bildiğimiz kadarıyla olmadı salt bu yönü bile bu festivalin önemini ortaya koyuyor olmalı. Davetimizi kabul eden yayınevleri kendileriyle çalışan yazarları davet ederek yüze yakın yazar-şairin programa dahil olmasını sağladı. Bu etkinliğin diğer fuarlardan farklı olarak Kürtçe eser veren yayınevlerinin sadece birbirleriyle “rekabet” etmelerine olanak sağladığını söylersek abartmış olmayız herhalde. Görmezden gelinen, kamusal imkânlardan faydalanamayan bu yayınevlerinin, okuyucuların yoğun ilgisiyle karşılaştıklarını gözlemledik ve bu anlamda festivalin amacına ulaştığını söyleyebiliriz.
‘Yoğun ilgi, ne kadar doğru bir karar verdiğimizden emin olmamızı sağladı’
Mardin Barosu'nun yüklendiği bu zorlu işin sonunda, başta yayınevleri, yazarlar ve okurlardan nasıl dönüşler aldınız?
Sezgin Dinç: Ciddi oranda bir okur kitlesinin bulunduğu Mardin’de böyle bir etkinliğin karşılık bulacağından emin olmakla beraber ilk olması hasebiyle de nasıl olacağına dair soru işaretleri taşımıyor değildik. Ancak organizasyon sürecinde temas halinde olduğumuz yayınevlerinin böyle bir fikrin hayata geçirilmesindeki memnuniyet ve duydukları heyecan akabinde 3 gün boyunca gelen misafirlerimiz, yazarlar, okurlar ve yayınevi temsilcilerinin bize söyledikleri ne kadar doğru bir karar verdiğimizden emin olmamızı sağladı. Öyle ki bu formatın mutlaka başka şehirlerde de hayata geçirilmesi neredeyse görüştüğümüz bütün yazar ve yayınevleri temsilcilerinin ortak görüşüydü. Bunun yanı sıra okurların yazarlarla bir araya gelebilmesi de okurlar açısından ayrıca bir memnuniyet kaynağıydı.
‘Dilsel ve kültürel haklar alanında imkanlar dahilinde projeler gerçekleştirmeyi tasarlıyoruz’
Mardin Barosu tarafından kısa sürede organize edilen Mardin Kitap Fuarı'nın gelecek yıllarla ilgili olarak önüne koyduğu bir hedefi var mı?
Sezgin Dinç: Bu tarz buluşmaların kentimiz açısından bir ihtiyaç olduğu ve bu etkinliğe gösterilen yoğun ilgi bize bunun her sene yapılması gerektiği gerçeğini dayatıyor. Baromuzun mütevazı imkânlarıyla başlayan bu çalışma Mardin Emek ve Demokrasi Platformu’nun destek ve dayanışması ve süreç içerisinde Mardin Büyükşehir, Artuklu ve Kızıltepe belediyelerinin masa ve stand çadırı gibi malzemelerin temininde sunmuş olduğu değerli katkılarla nihayete ermiş oldu. Bu vesileyle sizin aracılığınızla kendilerine bir kez daha teşekkür ederiz. Hep birlikte ortaya koymaya çalıştığımız bu modelin gelecek yıllarda profesyonel organizasyonlarla düzenlenmesi gerektiğine inanıyoruz. Mardin Barosu Dilsel ve Kültürel Haklar Komisyonu olarak son birkaç senedir çalışma alanlarımızla ilgili yaşanan hak ihlallerinde salt bir reaksiyon göstermekten öteye bunun çözümü noktasında cevap olmaya da çalıştık bu nedenle ilerleyen zamanlarda farklı formatlarda dilsel ve kültürel haklar alanında imkanlar dahilinde projeler gerçekleştirmeyi tasarlıyoruz
