Özel Haber: İrfan Tuncçelik
İstanbul Sultangazi İlçesi Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı 11 Ocak’ta 2024 yılı “VEFA (Yaşlı evde bakım) programı kapsamında ihale açtı. Vakfın 7 milyon 817 bin TL yaklaşık maliyet hesabı çıkardığı ihaleyi İPR Temizlik Hizmetleri Sanayi Ticaret Limited şirketi aldı. Vakıf ile şirket arasında 18 Ocak’ta sözleşme imzalandı. İhalenin dokümanı ise EKAP’ta yayınlanmadı. Sözleşme bedelinin 6 milyon 30 TL olduğu bildirilen ihalenin süresi ise 31 Aralık 2024.
Atanmamış 65 bin Yaşlı Bakım Teknikeri var
2005 yılında ilk olarak Sakarya üniversitesinde açılan Yaşlı Bakım Teknikerliği ilk mezunlarını 2007 yılında verdi. Hali hazırda 70 üniversite 101 programda Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okullarında eğitim verilmekte. Güncel verilere göre bu yıl itibariyle 65 bin civarında mezun sayısı mevcut.
Yaşlı Bakım Teknikerleri Dayanışma Derneği Başkanı Ümit Çona, mezun olan meslektaşlarının, özel sektörde Aile Bakanlığı’na bağlı özel huzurevleri ile özel bakım merkezlerinde asgari ücret şartlarında istihdam edildiğini belirterek, bu istihdamların verimli olmadığını gerek ekonomik gerekse psikolojik olarak meslektaşlarının yıprandığını söyledi.
Özel sektörde donanımlı meslektaşlarının görevleri olmayan vasıfsız işlere zorlanarak temizlik, paspas vb. işler yaptırıldığını ifade eden Çona, “Bu şartlarda yapılan istihdamlar meslektaşlarımızı özel sektörden ve meslekten soğutmaktadır. Bunun yanında kamuda da istihdam sağlanmakta ancak sayılar çok yetersizdir. Verisel olarak baktığımızda mezun vermeye başladığımız günden bu yana Sağlık bakanlığına 1296, Üniversite Hastanelerine Sağlık Teknikeri olarak 60, Aile Bakanlığına 4D ve 4B kadrolarında Bakım Personeli olarak yaklaşık 500 meslektaşımız istihdam edilmiştir. Sayısal verilerden de anlaşılacağı gibi meslektaşlarımızın %90 kamudan istihdam beklemektedir” dedi.
Bakanlığa göre ‘Yaşlı bakım teknikerliği’ sağlık mesleği değil
Sağlık Bakanlığının resmi gazetede yayımlanan “ Sağlık Meslek Mensupları ile Sağlık Hizmetlerinde Çalışan Diğer Mensuplarının İş ve Görev Tanımlarında Dair Yönetmeliği” içeriğinde Yaşlı Bakım Teknikerliği ‘diğer’ kısımda yazılarak sağlık mesleği sayılmadı.
Çona, 22 Mayıs 2014 tarihinde Sağlık Bakanlığı’nın meslek tanımları yönetmeliğinde Yaşlı Bakım Teknikerliği için yapılan meslek tanımı ile aldıkları eğitimler göz ardı edilerek ilkokul mezunu hasta bakıcıların yapacağı işler seviyesinde bir meslek tanımı çıkarıldığına dikkat çekerek şöyle devam etti:
“Derneğimizin kurulmasının en büyük sebeplerinden biri de bizleri yetersiz ve vasıfsız hale getiren, özel hastanelere bile istihdam edilmemize engel olan meslek tanımını değiştirmektir. Özellikle Sağlık Bakanlığına atanmış olan meslektaşlarımız mevcut meslek tanımı yüzünden Sağlık Teknikeri olarak atanmış olmalarına rağmen bir sağlık çalışanı saygınlığı kazanamamakta, klinik desteklerle bir tutulmamakta, hatta bazı hastaneler ileri giderek klinik desteklerle aynı vardiya çizelgesine koyup zaten bir farkınız yok demektedir. Bu şartlar altında meslektaşlarımız aldığı eğitimi sahada pratiklerine yansıtıp kullanamamaktadır.”
‘İhale şartnamelerine Yaşlı Bakım Teknikeri şartı konulmalı’
Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’nın Ulusal Vefa programı kapsamında özel temizlik şirketlerine verilen ihaleleri değerlendiren Çona, “İhale şartnamelerinde maalesef ki çalıştırılan personeller eğitimsiz ev hanımlarından ya da devama bile riayet edilmeden alınmış sertifikalılardan oluşmaktadır. Şartnamelere sağlık ve sosyal bakım için Yaşlı Bakım Teknikeri şartı koyulursa verilen hizmetlerin kalitesi artacaktır. Yaşlı Bakım Teknikerlerinin istihdamı ile verilen hizmetlerin kalitesi artacak ve kamu kaynakları daha verimli şekilde kullanılmış olacaktır. Bakım yaşlının tok, temiz ve sessiz olması demek değildir. Bu hizmetler mutlaka profesyoneller tarafından verilmelidir” dedi.
Çona, Yaşlı bakım teknikerlerinin istihdam alanlarının genişletilmesi ve yoğun bakım, palyatif bakım gibi alanlarda çalışma imkanının sağlanması için şu önerilerden bulundu:
“Bizim beklentimiz bu birimlere dağılabilmek ve buraların mevzuatına eklenerek meslektaşlarımızın yoğun bakım ve özellikle palyatif bakımlarda istihdam edilmesini sağlamaktır. Şuanda sağlık bakanlığında ekibin asıl üyesi olarak mevzuatında bulunduğumuz iki birim bulunmaktadır. Bunlardan biri Evde Sağlık Hizmetleri diğeri ise bakanlığımızın yeni projesi olan 80 yaş üzeri yaşlılar için kurulmuş YAŞAM Birimleridir. Evde Sağlık, YAŞAM, Palyatif Bakım ve Yoğun Bakımlarda daha istihdam ve verimliliğimizin artması için bir an önce sağlık bakanlığı bünyesinde devam eden meslek tanımı çalışmaları bitirilmeli ve aldığımız eğitimleri uygulayarak yaşlı ya da hastalarımıza faydalı olabileceğimiz bir meslek tanımı çıkarılmalıdır.”
‘Bakanlık ile süren çalışmalarımız bir türlü bitmedi’
Yaşlı Bakım Teknikerleri Dayanışma Derneği olarak taleplerini sıralayan Çona, taleplerinin karşılanması durumunda mesleki alanda nasıl bir değişiklik beklediklerini de anlattı. Çona, Yaşlı Bakım Teknikerleri olarak en büyük taleplerinin atandıklarında kendilerini mobbing ve vasıfsız işlere maruz bırakan mevcut meslek tanımının aldıkları eğitim ve sahanın ihtiyaçları doğrultusunda yenilenmesi olduğunu vurguladı.
Dernek olarak bakanlık ile çalışmalarının sürdüğünü fakat çalışmaların bir türlü bitmediğinden yakınan Çona, “Bizler tüm sorunların kaynağını mevcut meslek tanımı olarak görmekteyiz çünkü Yaşlı Bakım Teknikerliği zaten çağın mesleği olduğu için istihdam ve diğer problemlerimiz meslek tanımıyla birlikte bitme noktasına gelecektir. İllaki sorunlar olmaya devam edecektir ama en büyük talebimizin karşılanması durumunda diğer sorunların çorap söküğü gibi çözüleceğine inanıyoruz. Meslek tanımı sonrası Üniversite hastanelerinde büyük istihdam alanı açılacak, meslektaşlarımız özel hastanelerde kendisine iş bulabilecek, aldığı eğitimi sahada kullanabilecek ve mobbinglere daha az maruz kalacaktır” ifadelerini kullandı.
