Zerzevan Kalesi, Çınar ilçesi, Diyarbakır-Mardin karayolu üzerinde yer almaktadır. Roma’nın sınır garnizonu olan 3 bin yıllık Zerzevan Kalesi, tarihi Asur Dönemi’ne (MÖ 882-611) kadar gitmektedir. Roma Dönemi’ne MS. 3. yüzyılda Severuslar Dönemi’nde (MS 198-235) asıl askeri yerleşim inşa edildi. Yeni başlayan çalışmalar ulusal ve uluslararası alanda büyük yankı uyandırmış, şu anda yerli ve yabancı turistlerin yoğun ziyaret ettiği bir ören yeri haline gelmiştir. Dünyanın en iyi korunmuş askeri yerleşimde dünyada bulunmuş son Mithras Tapınağı ortaya çıkarıldı. Bu yapı, Roma’nın doğu sınırındaki ilk tapınaktır. Bin 200 metre uzunluğunda, 12-15 metre yüksekliğinde surlarla çevrelenmiş askeri yerleşimde, kamu yapılarının bulunduğu güney alanda, 21 metre yüksekliğinde gözetleme ve savunma kulesi (güney kule), kilise, yönetim binası, arsenal, kaya sunağı gibi mimari kalıntılar yer almaktadır. Kuzeyinde ise cadde-sokaklar ve konutlar takip edilebilmektedir. Konutların bulunduğu alanda aynı zamanda su sarnıçları, yeraltı kilisesi, yeraltı sığınağı, dünyada bulunmuş son, Roma’nın doğu sınırındaki ilk Mithras Tapınağı tespit edilmiştir. Surların dışında ise yerleşime su sağlayan kanallar, sunu çanakları ve taş ocakları; nekropol alanında ise kaya mezarları ve tonozlu mezarlar dikkati çekmektedir. Zerzevan Kalesi’nde hem yer üstü, hem de büyük bir yer altı şehri bulunmakta. Zerzevan Kalesi Kazı Heyeti Başkanı Doç. Dr. Aytaç Coşkun, kalenin dünyanın en iyi korunmuş garnizonu olduğunu söyledi. 2014 yılında kazıların başlamasıyla birlikte ortaya çıkartılan yapılar, eserler dünyanın ilgisini çektiğini belirten Doç. Dr. Coşkun, “2017 Mithras alanın keşfi, ortaya çıkartılan diğer yapılar, yeraltı ve yerüstü yapıları biranda bütün ilgiyi Zerzevan Kalesi’ne topladı. Bu yıl, ziyaretçi sayısı olarak 100 bin rakamına ulaştık. Yılsonuna kadar 500 bin kişi gelecek” dedi. Şu anda ziyaretçi merkezi inşa edildiğini aktaran Coşkun, “Ziyaretçi merkezinin inşaatıyla birlikte yılda en az 1 milyon kişi Zerzevan Kalesi’nde olacak. Hem yurtiçi hem de yurtdışında yoğun bir ziyaretçi var. Zerzevan Kalesi bölgenin bütün tur programlarında var. Aynı zamanda özel programlar yapılıyor. Bazı zamanlar günde 20-25 tur otobüsü geliyor. Zerzevan’a gelen turist, bütün bölge turizmini etkilemekte” diye konuştu. Ziyaretçilerden Devrim Kavak, aslen Mardinli olduğunu, 30 senedir Ankara’da yaşadığını kaydetti. Buraya ziyarete geldiğini belirten Kavak, “Burayı sosyal medyadan ve televizyonlardan gördük. Buranın enerjisi çok güzel, çok da hayran kaldık” şeklinde konuştu. Ziyaretçilerden Ramazan Dağ ise, ilk defa geldiklerini ve çok beğendiklerini dile getirdi. Eski tarih olduğunu, kendilerini cezbettiğini aktaran Dağ, tarihinin bayağı eski olmasına şaşırdıklarını belirtti. (İHA)